ضرورت احیای ردیف ملی راه های روستایی

به گزارش روز شنبه خبرنگار ایرنا روستاها به عنوان یکی از ارکان مهم تولید نقش اساسی در اقتصاد کشور ایفا می کنند. با این حال بخش مهمی از ظرفیت های موجود در مناطق روستایی به واسطه ضعف زیرساخت ها به ویژه زیرساخت های حمل و نقل به فعلیت نمی رسد.

هرچند خدمات نظام مقدس جمهوری اسلامی در مناطق روستایی قابل انکار نیست و به ویژه دهه نخست انقلاب دوران شکوفایی روستاها و خروج روستاییان از عسرت و محرومیت بوده است با این حال ضعف زیرساخت ها در این مناطق همچنان مشهود است و در این بین راه های روستایی به عنوان یکی از شاخصهای توسعه هر منطقه ای در سالهای اخیر شرایط خوبی نداشته است.

تا چند سال قبل معاونت راه های روستایی وزارت راه وشهرسازی متولی احداث و مرمت و نگهداری راه های روستایی بود با این حال با حذف این معاونت و بعد از آن حذف ردیف ملی راه های روستایی و لزوم تامین اعتبارات مورد نیاز راه های روستایی از منابع استانی، این بخش با چالش های اساسی مواجه شده است که برون رفت از این وضعیت مستلزم چاره اندیشی اساسی دولت و مجلس است.

در همین زمینه معاون فنی و راه های روستایی اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان اردبیل در گفت و گو با ایرنا گفت: هزینه احداث (اعم از زیرسازی و آسفالت) هر کیلومتر راه روستایی در مناطق کوهستانی حدود 70 میلیارد ریال و در مناطق تپه ماهور و دشت بین 40 تا 45 میلیارد ریال است. این در حالی است که با اعتبارات استانی تنها امکان اجرای 25 کیلومتر زیرسازی و آسفالت راه روستایی در سطح استان اردبیل وجود داشت.

منصور نجفقلی زاده اضافه کرد: استان اردبیل پنج هزار و 30 کیلومتر راه روستایی دارد که از این میزان 2 هزار و900 کیلومتر آسفالت یک هزار و 250 کیلومتر شنی و 870 کیلومتر خاکی است.

وی اضافه کرد: از شروع فصل کاری ( خردادماه) تاکنون با هزینه کرد چهار هزار میلیارد ریال حدود 90 کیلومتر راه روستایی در سطح استان آسفالت و 145 کیلومتر بهسازی شده است و در صورت مساعد بودن شرایط جوی تا آبان ماه امکان اجرای 30 کیلومتر زیرسازی و آسفالت راه روستایی در استان وجود دارد.

این کارشناس عمران روستایی با بیان اینکه با اعتبارات استانی یک سوم این عملکرد هم قابل اجرا نبود، یادآورشد: اغلب منابع مورد نیاز زیرسازی و آسفالت راه های روستایی استان توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی تامین شده است که در این زمینه برخی از نمایندگان موفق بوده اند و برخی دیگر قادر به تامین منابع نبوده اند.

معاون فنی و راه های روستایی اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان اردبیل افزود: با حذف ردیف ملی اعتبارات راههای روستایی در سال 1397 این بخش با چالش های بسیار جدی مواجه شده است به طوری که با توجه به محدودیت منابع استانی در برخی از شهرستان های استان اتفاق خاصی نیفتاده است.

نجفقلی زاده عامل اصلی کندی پروژه های روستایی را نبود اعتبارات عنوان کرد و گفت: در حال حاضر چهار هزار و 700 میلیارد ریال بدهی به پیمانکاران راه های روستایی استان داریم و انتظار داریم در این زمینه اقدام عاجلی صورت بگیرد.

وی در عین حال گفت: فرمانداری یک شهرستان برای مثال 260 میلیارد ریال اعتبار سالانه را باید بین دست کم 30 دستگاه اجرایی توزیع کند و بدیهی است که با این اعداد و ارقام اتفاق خاصی نخواهد افتاد.

معاون فنی و راههای روستایی اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان اردبیل با بیان اینکه این موضوع یک معضل و مسئله کشوری است، یادآورشد: طی سال های اخیر بارها در دیدارهای مختلف با نمایندگان مجلس شورای اسلامی تاکید شده است که پیگیر بازگرداندن ردیف ملی راه های روستایی باشند که تا امروز این امر محقق نشده است.

وی با تاکید بر اینکه تا ردیف ملی راه های روستایی احیا نشود، این معضل ادامه خواهد داشت، خاطرنشان کرد: بیش از 450 کیلومتر راه روستایی روستاهای بالای 20 خانوار در استان اردبیل وجود دارد که باید آسفالت شود و هزینه اجرای آن حدود 20 هزار میلیارد ریال است که در توان اعتبارات استانی نیست.

نجفقلی زاده با بیان اینکه تنها در شهرهای نمین و نیر استان روستاهای بالای 20 خانوار به طور کامل آسفالت شده است،اضافه کرد: در شهرستان های خلخال، مشگین شهر، بیله سوار و پارس آباد روستاهای بالای 50 خانوار هم داریم که هنوز راه های آنها آسفالت نشده است.

وی خاطرنشان کرد: طی این مدت بیشتر اعتبارت مورد نیاز برای زیرسازی و آسفالت راه های روستایی توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی جذب شده است که در سطح استان شهرستان های نیر، نمین سرعین و اردبیل با یک هزار و 450 میلیارد ریال بیشترین اعتبارات را داشته و بعد از آن شهرستان خلخال با 100 میلیارد ریال در رتبه بعدی در سطح استان قرار داشته است.

معاون فنی و راههای روستایی اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان اردبیل اضافه کرد: اینکه نمایندگان برای تامین منابع مورد نیاز تلاش می کنند شایسته قدردانی است اما باید دولت و مجلس باید برای احیای ردیف ملی آن در بودجه تلاش کنند وگر نه روز به روز وضعیت راه های روستایی بدتر خواهد شد.

وی اضافه کرد: میزان اعتباری که در یکی از شهرستان های استان در اختیار ما قرار گرفته 2 هزار میلیارد ریال بوده است این در حالی است که هزینه زیرسازی و آسفالت هر کیلومتر راه روستایی در دشت و تپه ماهور بین چهار و تا چهار میلیارد و 500 میلیون ریال اعتبار لازم دارد.

به گزارش ایرنا یکی از چالش های پیش روی متولیان راه های روستایی افزرایش هزینه های نگهداری راه های روستایی به جهت پراکندگی آن است این در حالی است که استان اردبیل دارای زمستان های طولانی و یخبندان است که استهلاک جاده را افزایش می دهد.

از سوی دیگر استفاده معادن و ماشین آلات سنگین از راههای روستایی و عدم رعایت سقف مجاز بار منجر به خرابی زودرس راه های روستایی می شود.

در این بین هزینه نگهداری راههای روستایی سالانه بین 2 تا 6 درصد هزینه ساخت آن است در حالی که تامین اعتبار مورد نیاز برای ساخت راههای روستایی با چالش مواجه است بدیهی است نگهداری راههای روستایی هم وضعیت مطلوبی نخواهد داشت.

راههای روستایی از زیرساختهای مهم مورد نیاز برای تداوم تولید در مناطق روستایی است. فارغ از اینکه در سالهای گذشته چرا و با کدام استدلال بودجه راه های روستایی از ردیف ملی حذف و به منابع استانی تفویض شده است، در حال حاضر این تصمیم شرایط استان های محروم مانند اردبیل که دارای اقتصاد ضعیفی هستند را بسیار بغرنج تر کرده است.

با توجه به نقش محوری مفهوم عدالت در گفتمان و ادبیات رئیس جمهور و نقش روستاها در تولید و به ویژه امنیت غذایی به نظر می رسد در آستانه تقدیم لایحه بودجه متولیان امر برای احیای ردیف ملی راه های روستایی اقدام عاجل کنند.